Quy trình bán thuốc theo đơn, không kê đơn tại nhà thuốc

Quy trình bán thuốc theo đơn, không kê đơn là những kiến thức cơ bản mà bất kì Dược sĩ nào cũng cần phải nắm được để có thể tư vấn, chăm sóc khách hàng một cách chu đáo nhất, giúp khách hàng sử dụng đúng thuốc, đúng bệnh và tránh các tác dụng không mong muốn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các quy trình chi tiết.

Thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn là gì?

Thuốc kê đơn là thuốc chỉ được cấp phát, bán lẻ khi có đơn thuốc của bác sĩ và phải sử dụng theo chỉ định trong đơn thuốc, nếu không có thể sẽ gây nguy hại đến sức khỏe, tính mạng của người dùng thuốc.

Thuốc không kê đơn là thuốc được cấp phát, bán lẻ và sử dụng mà không cần đơn thuốc. Thường được dùng trong điều trị các bệnh thông thường và người bệnh có thể tự điều trị dưới sự hướng dẫn của các Dược sĩ nhà thuốc.

Tại sao cần bán thuốc theo quy trình?

Trong bất kỳ mọi ngành nghề, lĩnh vực nào cũng cần phải có sự giám sát chặt chẽ từ nhà nước cũng như các Bộ ngành liên quan. Và lĩnh vực kinh doanh nhà thuốc cũng không phải là ngoại lệ. Theo đó, mỗi nhà thuốc đều phải tuân thủ những quy định mà Bộ Y tế ban hành.

Dưới đây là những ưu điểm khi bán thuốc theo đúng quy trình:

• Tuân thủ đúng quy định của Bộ Y tế ban hành.
• Giúp giảm thiểu những sai sót không đáng có.
• Giúp các Dược sĩ có thể tư vấn, chăm sóc khách hàng một cách chỉnh chu nhất.
• Nhân viên mới sẽ dễ theo được quy trình bán thuốc.
• Đảm bảo an toàn cho khách hàng, dùng đúng thuốc, đúng bệnh.
• Tiết kiệm thời gian, tối ưu hóa quá trình bán hàng.
• Hạn chế những rủi ro.

Quy trình bán thuốc theo đơn

Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra kỹ thông tin đơn thuốc

Kiểm tra đơn thuốc

Theo quy định tại điều 6, Thông tư số 5/2016/TT-BYT ^[1]Điều 6 Thông tư số 5/2016/TT-BYT nội dung kê đơn thuốc cần phải đảm bảo một số yêu cầu sau:

1. Ghi đủ, rõ ràng và chính xác các mục in trong đơn thuốc hoặc trong sổ khám bệnh hoặc sổ điều trị bệnh cần chữa trị dài ngày của người bệnh.
2. Ghi chính xác địa chỉ nơi người bệnh đang thường trú hoặc tạm trú: Số nhà, đường phố, tổ dân phố hoặc thôn, ấp, bản, xã, phường, thị trấn.
3. Đối với trẻ dưới 72 tháng tuổi thì phải ghi số tháng tuổi và ghi tên bố hoặc mẹ của trẻ.
4. Viết tên thuốc theo tên chung quốc tế (INN, generic) trừ trường hợp thuốc có nhiều hoạt chất. Trường hợp ghi thêm tên thuốc theo tên thương mại phải ghi tên thương mại trong ngoặc đơn sau tên chung quốc tế.
5. Ghi tên thuốc, nồng độ/hàm lượng, số lượng, liều dùng, đường dùng, thời điểm dùng của mỗi loại thuốc.
6. Số lượng thuốc gây nghiện phải viết bằng chữ, chữ đầu viết hoa.
7. Số lượng thuốc: Viết thêm số 0 phía trước nếu số lượng chỉ có một chữ số (nhỏ hơn 10).
8. Trường hợp sửa chữa đơn thì người kê đơn phải ký tên ngay bên cạnh nội dung sửa.
9. Gạch chéo phần giấy còn trống từ phía dưới nội dung kê đơn đến phía trên chữ ký của người kê đơn: Ký, ghi (hoặc đóng dấu) họ tên người kê đơn.

Kiểm tra tính an toàn, hiệu quả của đơn thuốc

Kiểm tra đơn thuốc về liều dùng, tương tác thuốc, các tác dụng không mong muốn khác,… Và đặc biệt lưu ý với đối tượng sử dụng thuốc là trẻ em, phụ nữ có thai hoặc những người có bệnh mắc kèm, cần phải giải thích rõ những thông tin liên quan. Trong trường hợp Dược sĩ phát hiện điều gì bất thường ở trong đơn thuốc về tên, nồng độ, hàm lượng,… cần phải báo lại cho người kê đơn biết.

Dược sĩ có quyền từ chối bán thuốc trong các trường hợp như: Đơn thuốc không hợp lệ, có sai sót hoặc nghi vấn, người bệnh không thể tiếp nhận được những thông tin tư vấn từ Dược sĩ, thuốc kê đơn mà không có thuốc, các thực phẩm chức năng, mỹ phẩm không được kê trong đơn thuốc,…

Bước 2: Tư vấn sử dụng thuốc

Sau khi tiếp nhận đơn thuốc, Dược sĩ cần hỏi thêm một số thông tin cơ bản để đảm bảo tính an toàn khi sử dụng thuốc:

• Tình trạng bệnh lý, tiền sử dị ứng với các loại thuốc đã từng sử dụng.
• Hỏi về các loại thuốc hiện đang sử dụng, kể cả những thuốc không liên quan đến bệnh để tránh xảy ra trường hợp tương tác thuốc.

Bước 3: Lựa chọn thuốc

Với thuốc biệt dược

• Phải bán theo đúng tên thuốc đã kê trong đơn. Nếu nhà thuốc không có loại thuốc nào thì đánh dấu vào đơn để khách hàng đi mua ở nơi khác.
• Trong các trường hợp khách hàng yêu cầu tư vấn để lựa chọn loại thuốc khác phù hợp. Dược sĩ cần giới thiệu các loại biệt dược (cùng hoạt chất, liều lượng, cùng dạng bào chế, tác dụng, chỉ định). Khi đó, hãy tư vấn và giới thiệu những loại thuốc phù hợp với khách hàng.

Trường hợp đơn thuốc kê tên gốc hoặc yêu cầu tư vấn, giới thiệu

Dược sĩ lúc này được quyền giới thiệu và thay thế biệt dược (cùng hoạt chất, liều lượng, cùng dạng bào chế, tác dụng, chỉ định).

Bước 4: Lấy thuốc theo đơn

• Lấy thuốc theo đơn đã kê cho vào bao bì kín, ghi rõ tên thuốc, hàm lượng, cách dùng, liều dùng, thời gian dùng của từng loại.
• Cần ghi rõ số lượng thuốc đã bán vào đơn để dễ theo dõi bệnh.
• Nếu có thay thế thuốc, cần ghi rõ vào đơn (ghi tên thuốc, hàm lượng, số lượng đã thay thế).

Bước 5: Thu tiền

Khi đã lấy đủ số lượng thuốc, tra cứu giá thuốc, tính tiền và giao hóa đơn cho khách hàng để khách hàng kiểm tra, thanh toán. Không quên cảm ơn khách hàng, và luôn giữ thái độ niềm nở để tạo được ấn tượng tốt, gây dựng nên sự tin cậy từ khách hàng.

Bước 6: Giao thuốc và hướng dẫn sử dụng

Mặc dù hướng dẫn sử dụng đã được ghi trên đơn thuốc và trên bao bì, nhưng Dược sĩ vẫn cần phải nhắc lại cho khách hàng một số thông tin như:

• Liều lượng, cách dùng, thời gian uống thuốc.
• Chỉ định, chống chỉ định và tác dụng không mong muốn của thuốc.
• Cách bảo quản thuốc.
• Lưu số điện thoại tư vấn của nhà thuốc.
• Nhắc nhở khách hàng sử dụng đúng đơn thuốc.

Quy trình bán thuốc không kê đơn

Bước 1: Tìm hiểu về việc sử dụng thuốc của khách hàng

Khách hỏi mua một loại thuốc cụ thể

Cần tìm hiểu xem thuốc được mua là dùng để chữa bệnh gì, triệu chứng gì, đối tượng sử dụng là ai, tình trạng sức khỏe như thế nào, khách hàng đã từng sử dụng thuốc này hay chưa. Tiếp theo, cần xác định xem khách hàng đã dùng đúng thuốc, trị đúng bệnh hay chưa.

Khách hỏi và tư vấn chữa bệnh thông thường

Hỏi về các thông tin cơ bản của khách hàng như tuổi tác, giới tính, các bệnh mắc kèm,… để có thể tư vấn dùng thuốc một cách chính xác nhất.

Bước 2: Đưa ra lời khuyên, tư vấn cho khách hàng

Nếu bệnh nhân dùng thuốc chưa đúng thuốc, đúng bệnh thì cần giải thích, tư vấn và hướng dẫn người bệnh dùng thuốc khác phù hợp hơn. Trong trường hợp cần thiết, bạn có thể tư vấn khách hàng đi khám và dùng thuốc kê đơn theo bác sĩ. Đồng thời trao đổi, đưa ra lời khuyên về chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi phù hợp nhất với từng đối tượng. Hướng dẫn chi tiết về chỉ định, chống chỉ định và tác dụng không mong muốn của thuốc để bệnh nhân có thể nắm rõ được các thông tin.

Bước 3: Lấy thuốc

Sau khi đã tư vấn thuốc, kiểm tra thuốc về số lượng, hạn dùng và giao thuốc cho khách hàng.

Các bước thu tiền và hướng dẫn sử dụng tương tự như quy trình bán thuốc theo đơn.

Trên đây là toàn bộ những quy trình chi tiết khi bán thuốc theo đơn và bán không kê đơn. Hy vọng các bạn đã có cho mình những thông tin bổ ích.